İnsan vücudunun hastalıkları iyileştirme potansiyeli olduğu artık biliniyor. Kişinin kendi kanıyla iyileşmesine imkan veren PRP tedavisi ilaç yerine bu potansiyeli kullanan bir tedavi yöntemi. Kas-iskelet sistemi yaralanmaları ve hastalıklarının iyileşmesinde kullanılan bu tedavi ile omuz ağrıları, ön çapraz bağ yaralanmaları, eklem kireçlenmesi, ayak bileği burkulmaları gibi birçok rahatsızlık tedavi edilebiliyor. Özel Sevgi Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı Dr. Mengü Sarıoğlu PRP tedavisinin fizik tedavi alanında kullanımı hakkında bilgilendiriyor.

PRP ile dokular iyileşerek yenileniyor.

PRP (Platelet Rich Plasma) trombositten zengin plazma anlamına geliyor. Kanın pıhtılaşmasından sorumlu olan trombositler, aktive edildikleri zaman büyüme faktörleri olarak bilinen iyileştirici proteinler salgılayarak dokuları iyileştirip yeniliyor. PRP tedavisinde kullanılan trombositler hastanın kendi kanından alınan numuneden ayrıştırılarak elde ediliyor ve serum olarak yaralı bölgeye enjekte ediliyor. Enjekte edilen sıvıda yüksek konsantrasyonda trombosit ve büyüme faktörleri bulunuyor. Normal kanın 1 mililitresinde 150.000-400.000 trombosit bulunurken PRP’de bu sayı 1.000.000’un üzerinde çıkıyor. Trombositler ayrıca sessiz lokal kök hücrelerini aktive ettiğinden plazma sıvısı doğal bir ilaç gibi etki göstermektedir. Yaralanmanın ve zedelenmenin olduğu tendon kıkırdak gibi yapıların iyileşmesini hızlandırmaktadır.

PRP hangi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır?

  • Menisküs yırtıkları, menisküs lezyonları
  • Omuz eklemi (rotator cuff) yaralanmaları, Rotator Manşon yırtığı
  • Tenisçi dirseği (lateral epikondilit), golfçu dirseği (medial epikondilit)
  • Topuk dikeni (epin calcanei) ve plantar fasciitis (topuk ağrısı) / Plantar fasiit
  • Kas problemleri (kas yırtıkları, zorlanmalar)
  • Diz bağ zorlanmaları
  • Dejeneratif eklem hastalıkları (diz, kalça, omuz, ayak bileği kireçlenmeleri)
  • Patellar tendinit
  • Ayak bileği burkulmaları
  • Aşil tendon yaralanmaları
  • El bileği ligament hasarı
  • Patellar ligamnet hasarları
  • Diz ön ve arka çapraz bağ kısmı yırtıkları
  • Eklem ağrısı
  • Kireçlenmeler (omuz, diz, kalça, ayak bileğindeki kireçlenme tedavisi)
  • Spor yaralanmaları ve sporcu sakatlıkları

PRP nasıl etki eder?

Kök hücre tedavisi kanın içinde bulunan trombositlerden salgılanan çok çeşitli büyüme faktörleri ve iyileştirici sitokinler kullanılarak, hastanın kendi kanı ile tedavi edildiği bir yöntemdir. Bu büyüme faktörleri ve sitokinler menisküs yırtığı, kıkırdak hasarı olan yerlere gidip o bölgeleri iyileştirmektedirler.

PRP nasıl uygulanır?

Hastanın ön kol toplar damarlarından alınan kandan (ortalama 10-20ml. kan alınır), özel kimyasal kitler ve santrifüj cihazı kullanılarak kan trombositleri ayrıştırılmalıdır. Eğer başka kan hücreleri karışırsa hem uygulama ağrılı hem de eklem şişliği artabilmektedir. Bu işlem sonunda plazmadaki trombosit miktarı, kandaki trombosit miktarına göre 2 ile 5 kat daha artmıştır. Ayrıştırılan trombosit hücreleri enjektör yardımıyla eklem içine uygulanmaktadır. Uygulandıktan sonra 10 dakika içinde büyüme faktörlerinin %70’i, 1 saat içinde %95’i ortama salınmaktadır. “Kök hücre tedavisi öncesinde hastaların ilaç tedavisinin gözden geçirilmeli, ağrı kesiciler en az 2 gün önce kesilmelidir. En az 2 hafta boyunca da kullanılmamalıdır. Ayrıca uygulamadan önceki gün hasta en az 2 litre su içmelidir.”

Ne sıklıkla kullanılır? Etkisi ne zaman başlar?

Genellikle 2 hafta arayla 6 aylık dönem içinde 3 enjeksiyona kadar yapılabilir. İlk veya ikinci enjeksiyondan sonra tam iyileşme olabilir. PRP tedavisi hemen etki eden geçici bir çözüm değildir. Yaralı dokuların yenilenmesi ve tamiri zaman alacaktır. PRP tedavisinin amacı dokuları iyileştirerek ağrıyı geçirmek olduğu için, sonuçları almak uzun sürebilir. İlk iyileşme belirtileri birkaç hafta içinde görülebilir ve iyileşme zamanla artarak devam eder.

Tedavi uzman tarafından uygulanmalı

PRP’nin kalitesi, trombositlerin yaşama kabiliyetine bağlıdır. Bu nedenle PRP uzman bir ekip tarafından hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. PRP’nin hazırlama sürecinde trombositler canlılığı sürdürebilmelidir, aksi taktirde; canlılığını kaybeden trombositler aktive edilemez. Aynı şekilde, PRP uygun şekilde hazırlanmaz ise, trombositler erken aktive olur ve daha hazırlık safhasında büyüme faktörleri kaybolabilir.

Herhangi bir yan etkisi yok

İlk enjeksiyondan 3 hafta sonra hasta tekrar değerlendirilmelidir. Genellikle 3 hafta arayla 6 aylık dönem içinde 3 enjeksiyona kadar yapılabilir. İşlemden sonra doku iyileşmesini hızlandırmak için fizik tedaviye devam edilir. Hastaların birçoğunda ilk enjeksiyondan sonra iyileşme görülür. Birçok bilimsel çalışmada başarı oranının %80-85 oranında olduğu gösterilmiştir. Bazı hastalarda kısmi bir iyileşme olurken, bazı vakalarda tam iyileşme gösterilmiştir. PRP yönteminde kişinin kendi kanından alınıp hazırlanması nedeniyle herhangi bir yan etkisi yoktur. Yalnızca yapıldığı bölgede geçici bir ağrı ve şişme yapılabilir. Bu etki 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer. Tedavi öncesi başlanan ve 5 gün süre ile ağrı kesici ilaç kullanımı ile bu durum en aza indirilebilmektedir.

Ozonlu PRP tedavisi trombositleri daha aktif ve güçlendirilmiş halidir.