Endoskopi, doktorun vücudun iç kısımlarına bakmak için uzun, ince, esnek bir tüp kullandığı tıbbi bir işlemdir. Endoskop olarak bilinen tüpün bir ucunda ışık ve kamera bulunur, böylece doktor alanı inceleyebilir ve herhangi bir hastalık belirtisi olup olmadığını kontrol edebilir. Bazı durumlarda, laboratuvarda analiz edilecek doku numunelerini (biyopsi) almak için endoskopa özel aletler eklenebilir. Aletler ayrıca, poliplerin çıkarılmasını sağlamak için endoskopa takılabilir.
Endoskop vücudun doğal açıklıklarından birine, ağız veya diğer bölgeleri (anahtar deliği ameliyatı denir) yerleştirilip incelenmek için ciltte küçük kesikler açılabilir.
Endoskopi Neden Yapılır?
- Semptomları araştırmak için: Bu işlem belirli semptomların nedenini araştırmak için kullanılabilir. Anormal kanama, sürekli karın ağrısı, yutma zorluğu veya ağrı, sürekli mide bulantısı veya ishal, açıklanamayan kilo kaybı gibi rahatsızlıklarda kullanılır.
- Tıbbi durumların teşhisi için: Doktor, bir doku örneği çıkarmak için endoskopu kullanabilir ve numuneyi analiz için laboratuvara gönderebilir (biyopsi).
- Sorunları tedavi etmek için: Polipler veya fibroidler gibi tıkanmaları, büyümeleri gidermek, aşırı sıvıyı boşaltmak veya dar alanları açmak için endoskoptan özel aletler geçirilebilir. Doktorlar hasarlı kıkırdakları ve fıtıkları onarabilir, alanları açık tutmak için küçük cihazlar (stentler) yerleştirebilir ve hasarlı dokular çıkarılabilir. Örneğin, safra kesesi ve bazı kanserler genellikle bir endoskop kullanılarak anahtar deliği ameliyatı yoluyla çıkarılabilir.
- Değişiklikleri veya sorunları izlemek için: Bu işlem, tarama programlarının bir parçası olarak düzenli aralıklarla tekrarlanabilir (bağırsak kanseri taraması gibi) veya tedaviden sonra bir alanı izlemek için de yapılabilir.
Endoskopi Nasıl Yapılır?
Endoskopi genellikle ağrılı değildir, ancak bazı hastalar bazen işlem sırasında biraz rahatsızlık hissedebilir. Bazı endoskopiler ( artroskopi) genel bir anestezi gerektirebilir, ancak çoğu tip işlemde, sadece vücudun belirli bir bölümünü uyuşturmak için lokal anestezi gerektirir. Bazı hastalara rahatlamaları için sakinleştirici verilebilir.
Hasta hazır olduğunda, doktor endoskopu dikkatlice ve nazikçe vücuda, doğal bir açıklıktan veya deride küçük kesiklerden geçirerek ilerletir. Yönü, hangi alanın incelenmekte olduğuna bağlıdır. Endoskopun kamerasındaki görüntüler bir ekrana iletilir, böylece doktor vücut içinde ne olduğunu görebilir. Doktor, küçük doku örneklerini almak, onarım yapmak veya anormal büyümeleri gidermek için aletleri endoskoptan geçirebilir. Doktor daha sonra yavaşça endoskopu çıkarır. Herhangi bir insizyon yapılmışsa, bunlar kapatılır. Endoskopi tipine bağlı olarak, işlemin gerçekleştirilmesi genellikle 30-60 dakika arası sürer.