Gastroenteroloji ,sindirim sistemi kanalı dediğimiz yemek borusu,mide ,ince barsak,kalın barsak (kolon) ve makat bölgesi hastalıkları,karaciğer hastalıkları,safra kesesi ve yolu hastalıkları,pankreas hastalıkları ile karın duvarı hastalıklarını inceleyen, yani karın içi organlardan böbrekler hariç tüm organların hastalık ve tanı ve tedavisiyle ilgili bilim dalıdır.

GASTROENTEROLOJİ UZMANLIĞININ ÇALIŞMA ALANLARI NELERDİR ?

Gastroenteroloji uzmanlarının çalıştığı alanlar oldukça geniştir ve iki ana başlığa ayrılır. Birincisi; Gastrointestinal kanal dediğimiz yemek borusu (ösefagus), mide, ince barsaklar, kalın barsaklar (kolon) ve makat bölgesi(anüs) hastalıklarıdır.  İkincisi ise; Karaciğer ve safra yolları  (hepatobiliyer sistem) hastalıklarıdır.  Bu iki sistemin hastalıklarının görülme sıklığına göre kısaca belirtecek olursak;

GASTROİNTESTİNAL KANAL HASTALIKLARI

Yemek borusu (ösefagus)  hastalıkları : Reflü hastalığı yemek borusunda yutma güçlüğü yapan başta ösefagus kanserleri olmak üzere diğer hastalıklardan polip, divertikül, yemek  borusuna kaçan her türlü yabancı cisim ve içilen zararlı çamaşır suyu, yağ çözücü gibi zararlı içeceklerin neden olduğu yaralanmaların, yemek borusundan kaynaklanan her türlü  kanama ve yabancı cisimlerin yol açtığı hastalıklara tanı konup tedavisi gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılmaktadır.

MİDE HASTALIKLARI

Mide hastalıklarında en sık görülen gastrit, iyi huylu ülser veya kötü huylu dediğimiz mide kanserleri, mide polipleri ve her türlü mideden kaynaklanan kanamaların ( Helikobakter pilorinin ve başta romatizmal ilaçlarla ) teşhis ve tedavisini kapsamaktadır. Yine mideye kaçmış delici ve batıcı yabancı cisimlerin dışarı çıkarılmasını oluşturur.

İNCE BARSAK HASTALIKLARI

12 parmak barsağı (duodenum),  ince barsakların birinci kısmı olup  mideye pilor halkası dediğimiz bir halkayla bağlanan kısımdır.  Duodenum ülserleri ve ülserlere bağlı kanamalar, bu bölgenin darlığına neden olmuş kötü ülser iyileşmeleri nedeniyle olan darlıklar ve çölyak hastalığı dediğimiz kansızlık, çocuklarda büyüme geriliği yapan, ishal ve kilo kaybına neden olan hastalık tanısının konması ve tedavileri yine gastroenterologların uzmanlık alanlarını kapsamaktadır.

Ayrıca karaciğerde sentezlenen safranın 12 parmak barsağına aktığı nokta olan papilla vateri bu bölgede olup, safranın barsağa akışını engelleyen papilla vateri darlığı, kanserleri, safra yolu taşları, safra yolu kanserleri ve komşu organ olarak pankreas hastalıkları ve  kanserlerinin teşhisleri ve ameliyat şansını kaybetmiş hastaların tedavileri de gastroenteroloji uzmanlarınca yapılmaktadır.

Yine ince barsaklarla birlikte yemek borusu, mide, en sık tutulum yeri  olan ince barsak ve kolonuda tutan başta Crohn hastalığı, tüberküloz gibi hastalıkların tanısı ve tedaviside gastroenteroloji uzmanlarınca yapılmaktadır.

KOLON HASTALIKLARI

Spastik kolon, ülseratif kolit, crohn hastalığı, divertiküller, polipler ve poliplerin çıkarılması , kolondan olan kanamalara müdahale ve kolon kanserlerin teşhiside gastroenteroloji uzmanlarınca yapılarak ( ameliyat olması gerekenler dışında ) başarılı şekilde tedavi edilmektedir.

ANAL BÖLGE HASTALIKLARI

Hemoroid, hemoroide bağlı kanama, anal fissür, anal fistül  ve rektum kanserlerine teşhis konularak, hemoroid, fissür gibi hastalıkların tedavisini kapsar.

KARACİĞER VE SAFRA YOLLARI HASTALIKLARI

Karaciğer hastalıkları gastroenteroloji uzmanlarının çalışma alanlarında önemli bir yer işgal eder.  Akut veya kronik hepatit yapan nedenler olarak, Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C, Hepatit D, alkol ve ilaçlar gibi pek çok nedenin yol açtığı karaciğer hastalıklarından aşıyla korunma ( hepatit A ve  B ) dahil kronik hepatitlerin, karaciğer sirozunun, karaciğer sirozunun yol açtığı  kanamaların, karın zarında toplanan sıvının (asit)hastalıklarının, sirozun yol açtığı böbrek yetmezliğinin, siroz sonrası gelişen karaciğer kanserlerinin ve karaciğer komasının teşhis ve tedavileri gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılır.

SAFRA YOLU HASTALIKLARI

Karaciğer içi ve karaciğer dışı safra yolları hastalıkları, safra kesesi ve safra yolları taşları ve kanserlerinin teşhisi yanında safra kanalı taşlarının çıkarılması, ameliyat şansını yitirmiş safra kanalı kanserlerine stent yerleştirilmesi gibi palyatif tedaviler ERCP yapılarak tedavi edilmesi gastroenteroloji uzmanlarının önemli çalışma alanıdır.

PANKREAS HASTALIKLARI

Pankreas hastalıklarından akut ve kronik pankreatitler, pankreas kistleri ve kanserlerinin teşhisi ve ameliyat edilemeyenlerde stent yerleştirme ve kistlerin boşaltılması gibi durumlarda gastroenteroloji uzmanları önemli işler yapmaktadırlar.

BU HASTALIKLARIN TEŞHİS VE TEDAVİSİ NASIL YAPILMAKTADIR?

Bugün için gelişmiş biyokimyasal tetkikler, radyolojik tetkikler ( çeşitli filmler, ultrasonografi, tomografi ve MR gibi) teşhis yöntemlerinden faydalanılır.  Özellikle yemek borusu, mide ve duodenum hastalıkların teşhisi için hastayla konuşup, muayene sonrasında endoskpi (gastroskopi)  yapılarak teşhis konmaktadır.  Safra yollarının taş ve kanserlerine yönelik teşhis ve tedavide ise yandan görüşlü duodenoskopi dediğimiz özel bir endoskopi çihazıyla teşhis ve tedavi edilir.  Kolon  ve makat bölgesi hastalıklarından, divertikül tanısı, polip tanısı ve çıkarılması, kanser teşhisi  ve kanamalara müdehalelerde ise kolonoskopi denen barsaklar içinde bükülebilen endoskopla yapılmaktadır.

Bu işlemler, lokal olarak boğaz uyuşturularak yemek borusu, mide ve duodenum muayenesi gastroskopi yapılabildiği gibi, hasta tam uyutularak konforlu bir şekilde, hasta hiçbir şeyi hatırlamayacak şekilde  gastroskopi, ERCP ve kolonoskopi  yapılmaktadır.  Ayrıca endoskopik ultrasonografi denen, endoskopi ve ultrasonografinin birleştirilmiş olduğu çok özel cihazla tanı konulup  tedavi yapılır.